جانِ دین

خدا دارد ویژگی‌های امتی را بیان می‌کند که قرار است بهترین امت‌ها باشد، قرار است مایه افتخار خدا باشد. در رأس این ویژگی‌ها، اولِ همه خصوصیات، «امر به معروف و نهی از منکر» است. خدا دارد می‌گوید ای امتی که قرار است بهترین امت‌ها باشید! اولین ویژگی‌تان امر به معروف و نهی از منکر است. دعوت به‌خوبی و بازداشتن از بدی است. امر به معروف و نهی از منکر، شناسنامه بهترین امت و پیشانی‌نوشت جامعه اسلامی است. نماد و نشانه‌ای که قرار است این جامعه با آن شناخته شود. «هركه امر به معروف و نهى از منكر كند، او جانشين خدا در زمين و جانشين رسول اوست.» 

دین اگر با شهادت به یگانگی خدا و رسالت رسول خدا و ولایت ولیِ خدا آغاز می‌شود، دین اگر با توحید و معاد و نبوت و عدل و امامت قوام می‌گیرد، دین اگر با نماز و روزه و حج و زکات صورت‌بندی می‌شود و در زندگی جاری می‌شود، با امر به معروف و نهی از منکر است که «جان» می‌گیرد. قله دین انگار همین امر و همین نهی است: «نهايت دين، امر به معروف و نهى از منكر و برپا داشتن حدود [الهى]است.»  انتهای راه هم، امر به معروف و نهی از منکر است. نمی‌شود شهادتین گفته باشی، اصول دین را پذیرفته باشی، فروع دین را عمل کرده باشی، اما اهل این امر و نهی الهی نباشی. نه! نمی‌شود. یک جای کار می‌لنگد اگر این واجب، فراموش شود. «تمامیت و كمال كارها نزد خداوند تبارک‌وتعالی امر به معروف و نهى از منكر است.» 
امر به معروف و نهی از منکر آسان نیست. مثل نماز و روزه نیست که فردی باشد، آرام باشد، بی هزینه‌ باشد. امر به معروف شجاعت می‌خواهد، غیرت می‌خواهد، همت می‌خواهد. باید بیایی وسط میدان، واجب الهی را سر دست بگیری و آمر به آن باشی، باید بیایی، حرام خدا را بشناسی و عامل به آن را نکوهش کنی. این، سخت است. هزینه دارد، دشواری دارد. کار هر کسی نیست. برای همین هم خاص است و مهم. برای همین هم در انجامش خیرات فراوان نهفته شده و در ترک آن ضررهای بی‌شمار. «يا امر به معروف و نهى از منكر مى‌كنيد، يا عذاب خدا همه شما را فرا مى‌گيرد. » 
امر به معروف و نهی از منکر، واجب خاص خداست. برای آن‌هایی که می‌خواهند به «جان» دین برسند. می‌خواهند مصلح باشند و دنیایشان را خدایی کنند. واجبی است فراموش شده، که: «همه كارهاى خوب و جهاد در راه خدا، در مقايسه با امر به معروف و نهى از منكر نيست مگر همچون آب دهانى كه در دريايى ژرف انداخته شود.» 

1- آل‌عمران-110

2- حضرت رسول- مستدرک الوسایل

3- امام علی-غررالحکم

4- امام علی-غررالحکم

5- حضرت رسول-وسائل‌الشیعه

6- امام علی- نهج‌البلاغه