چطور نگرانی از شکست در آزمون‌ها را از خود دور کنیم؟

گاهی ما آزمون‌ها را بیش از حد بزرگ می‌کنیم و به آن‌ها وزن بیشتری می‌دهیم؛ مثلاً یک آزمون را مثل یک غول بزرگ تصور می‌کنی که اگر شکست بخوری، همه چیز تمام است؛ اما آیا واقعاً این‌طور است؟ واقعا همه‌چیز تمام است؟ آزمون فقط یک مرحله از زندگی است، نه تمام آن؛ مثلاً در یک عمر هفتاد یا هشتادساله، آیا واقعاً یک آزمون خاص می‌تواند تمام آینده‌ تو را تعیین کند؟ پیر که بشویم احتمالاً یکی از سوژه‌های خنده ما همین اضطراب و نگرانی‌های زمان امتحان خواهد بود. ترس از شکست باعث می‌شود اضطرابی که تجربه می‌کنی، خیلی بیشتر از چیزی باشد که باید. از خودت بپرس اگر این آزمون خوب پیش نرود، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا واقعاً دنیا به آخر می‌رسد؟

گاهی هم ذهن ما پر از فکرهای عجیب‌غریبی می‌شود؛ مثلاً فکر می‌کنیم: «اگر خراب کنم، همه به من می‌خندند» یا «اگر موفق نشوم، یعنی من ناتوان هستم». این تفکرات باعث می‌شود آزمون را خیلی مهمتر از آن چیزی که هست ببینی؛ اما در واقعیت، هیچ آزمونی به‌تنهایی نمی‌تواند مسیر زندگی‌ات را مشخص کند. حتی اگر نتیجه‌ای که می‌خواهی به دست نیاید، راه‌های زیادی برای جبران وجود دارد. این فکرها را دستگیر کن و با خودت حرف بزن: «چرا این‌قدر سخت‌گیر شده‌ای؟ مگر همین من نبودم که بارها از پس امتحان‌ها برآمدم؟» فکرهای منطقی بیاور که نشان دهد تو بیش از آنچه فکر می‌کنی توانمند هستی. هر آزمون، فقط یک ابزار است برای یادگیری و رشد. این دیدگاه کمک می‌کند که به‌جای اضطراب، تمرکزت را روی تلاش‌کردن بگذاری و بهتر عمل کنی. آزمون‌ها مرحله‌ای از زندگی‌اند، نه خود زندگی.

گاهی وقت‌ها فراموش می‌کنیم که چه دستاوردهایی داشته‌ایم، اما یادآوری موفقیت‌های گذشته مهم است. یک دفترچه بردار و بنویس: «چه وقت‌هایی توانسته‌ای بر نگرانی‌ات غلبه کنی؟»، «چه موفقیت‌هایی در گذشته داشته‌ای؟» و سؤال‌هایی از این قبیل را بالا و پایین کن و جواب بده. این یادداشت‌ها مثل یک آینه می‌مانند که به تو نشان می‌دهند چقدر توانمند هستی؛ البته هیچ‌چیزی مثل آماده‌بودن، اضطراب را کم نمی‌کند. اگر حس می‌کنی به زمان نیاز داری، برنامه‌ریزی کن، اما یادت باشد که برنامه‌ریزی‌ات منطقی باشد. این‌طوری هم به هدفت نزدیک می‌شوی و هم خسته نمی‌شوی.  

اضطراب بخشی از زندگی است؛ حتی آدم‌های موفق هم قبل از یک رویداد مهم استرس دارند. این اضطراب مثل یک زنگ هشدار است که به تو می‌گوید آماده شو و بهترینت را انجام بده.
اگر مضطرب شدی، به خودت بگو: «این احساس طبیعی است. من می‌توانم با آن کنار بیایم و حتی از آن برای بهتر عمل‌کردن استفاده کنم». وقتی اضطراب سراغت می‌آید، ورزش، تمرین نفس‌کشیدن عمیق و حتی شوخی‌کردن هم می‌تواند خیلی مؤثر باشد. این تمرین ساده باعث می‌شود ذهن و بدنت آرام شود. فعالیت بدنی یک معجزه است برای کاهش استرس؛ حتی یک پیاده‌روی ساده یا دویدن می‌تواند حال و هوایت را تغییر دهد. فراموش نکن که ما برای انجام کارهای مهمی روی زمین هستیم و اجازه نده یک آزمون ساده و نتایج زودگذر آن تو را فلج کند.