کار مثل بهار

بسم الله الرّحمن الرّحیم

و الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا و نبیّنا ابی‌القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین الاطهرین المنتجبین سیّما بقیّةالله فی الارضین.

خیلی خوش ‌آمدید برادران عزیز، خواهران عزیز. جلسه‌ی هر ساله‌ی ما با کارگران از نظر بنده جلسه‌ی مهمّی است. امسال بالخصوص چون سال رونق تولید است و قوام تولید هم از جمله به وجود کارگر و کار کارگر و نیّت کارگر وابسته است، این دیدار به نظر من مهم‌تر است. خوشبختانه جمع حاضر، فضا را با خواندن این اشعار زیبا و معنوی، معنوی کردید، فضا را به سمت گرایش به معنویّات و توسّل به ذیل عنایت پروردگار، ماه شعبان و وجود مقدّس پیغمبر اکرم [بردید]؛ جلسه به نظر بنده حال معنوی پیدا کرد و این برای ما مهم است.

در این شعری که خواندید، اسم بهار را آوردید، راجع به بهار سرودید و خواندید؛ من عرض میکنم کار هم بهار است. همچنان که بهار، استعدادهای زیرزمینی و استعدادهای طبیعی را شکوفا میکند -در بهار درختان میوه میدهند، برگ و بار میدهند، سایه می‌اندازند؛ در بهار طبیعت زنده میشود و استعدادهای درونیِ خودش را بُروز میدهد- کار هم همین جور است؛ کار، همه‌ی استعدادهای باطنی و واقعی را در معرض بُروز و ظهور می‌آورد. اگر علم باشد امّا این علم به کار نیفتد چه فایده‌ای دارد؟ اگر ابتکار و استعداد درونی در افراد باشد امّا کار نباشد و به کار نیفتد، این استعداد سودی به کسی نمیبخشد؛ کار است که استعدادها را، ظرفیّتها را، واقعیّتهای موجود را در منابع انسانی بُروز میدهد، ظهور میدهد و مورد استفاده قرار میدهد؛ خب این اهمّیّت کار است.
 

یکی از وظایف بزرگ جامعه‌ی اسلامی و مسئولان همین است که ارزش کار را برای افکار عمومی روشن کنند؛ کار بشود یک ارزش، نه فقط یک نیاز. البتّه کار، نیاز است -نیاز جامعه است، نیاز خود فرد است؛ هم نیاز زندگی است، هم نیاز روحی و روانی است؛ [یعنی] کار، نیاز روحی و روانی هم هست- امّا صرفاً یک نیاز نیست؛ کار، یک ارزش والا در جامعه است؛ این را بایستی ما به شکل فهم عمومی و ادراک عمومی مردم دربیاوریم؛ اگر این معنا -به معنای واقعی کلمه- روشن شد، آن وقت ارزش کارگر بالا خواهد رفت. کارگر را در جامعه بایستی ارزشمند معرّفی کرد. فرق هم نمیکند؛ کارگرِ همه‌ی بخشها؛ این بخشهایی که اسم آوردند -که شما دوستان، نماینده‌ی آن بخشها هستید- و بقیّه‌ی بخشها؛ هر جایی که کار هست، هر جایی که تحرّک هست، هر جایی که تولید هست.

رونق تولید به شرایطی متوقّف است که یکی از آنها کار است. این کار باید جهادی باشد؛ کارِ فوق‌العاده باید در کشور انجام بگیرد تا رونق تولید به وجود بیاید؛ اگر رونق تولید به وجود آمد، این خود یکی از ارکان اصلی اقتصاد مقاومتی است. وقتی اقتصاد مقاومتی [محقّق] شد، معنایش این است که جامعه نگران این نخواهد بود که فلان اراذل آمریکایی یا صهیونیستی یا غیره چه تصمیمی درباره‌ی نفت ما میگیرد یا درباره‌ی اقتصاد ما میگیرد یا مواردی مانند اینها. اینکه من روی رونق تولید و وسیع‌تر [از آن] روی اقتصاد مقاومتی تکیه میکنم و روی کالای ایرانی و روی تحرّک کاری در کشور تکیه میشود، برای این است. ملّت به عزّت و استغناء از بیگانگان نیاز دارد. یک ملّت در کنار اصلی‌ترین نیازهای خود، عزّت ملّی را قرار میدهد. ملّتها راضی نیستند تحت نفوذ و تأثیر تصمیم‌گیرانی باشند که یا دوست این ملّت نیستند یا دشمن این ملّتند. امروز بسیاری از این تصمیم‌گیران دنیا در مسائل اقتصادی، دشمنان ملّت ایرانند. البتّه میگویند [فقط] دشمن جمهوری اسلامی هستیم، امّا دشمن ملّت ایرانند، چون جمهوری اسلامی به مدد و کمک ملّت ایران برپا است؛ بدون کمک ملّت ایران، نه جمهوری‌ای بود، نه اسلامی‌ای بود.

دشمن از راه‌های دیگر مأیوس شده. ببینید! شما بحمدالله فرزانگان هستید؛ بسیاری از شماها جزو افرادی هستید که ذهنتان و فکرتان در زمینه‌های گوناگون، مولّد و سازنده و مبتکر و آگاه است؛ میدانید دشمن از اوّلِ انقلاب تا امروز بر روی همه‌ی نقاطی که ممکن است کشور را به هرج و مرج بکشد تکیه کرده، از جمله بر روی مسئله‌ی کار و کارگر -شاید هم بیشتر از بخشی از موارد دیگر، روی این نقطه تکیه کرده- ولی در همه‌ی این موارد، کارگران کشور در مواجهه‌ی با دشمن توی دهن دشمن زده‌اند، دشمن را مأیوس کرده‌اند. این مال امروز فقط نیست؛ چهل سال است که این مسئله وجود دارد؛ جامعه‌ی کارگری جزو وفادارترین جوامع به انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی بوده و هست. بنابر‌این، دشمن روی این مسئله خیلی تلاش کرده، خیلی کار کرده. مسئولین کشور و صاحب‌اختیارها و سیاست‌گذارها و سیاست‌سازها و مجریان سیاستها باید مراقبت کنند؛ این را قدر بدانند.

مطالبی که آقای وزیر بیان کردند مطالب کاملاً درستی است؛ مخاطب این مطالب، خود مسئولین کشورند، نه فقط وزارت کار، [بلکه] بخشهای مختلف و دستگاه‌های مختلف و گوناگون دولت. مسئله‌ی امنیّت شغلی، مسئله‌ی احترام کارگر، مسئله‌ی مزد کارگر، اینها مسائل اساسی است؛ باید به اینها بدرستی برسند. کسانی هستند که دنبال سوء‌استفاده‌ی خودشان هستند. من اوّلِ سال گفتم،(۲) کارخانه‌ی سرِپا را از دولت میخرد -حالا به چه قیمتی، بحث دیگری است- و کارخانه را از بین میبرد، ماشین‌آلات را به فروش میرساند، کارگر را بیکار میکند، زمین را برج میسازد؛ باید جلوی اینها گرفته بشود، اینها جزو وظایف اساسی دولت اسلامی است؛ دولت، نه فقط قوّه‌ی مجریّه [بلکه] قوّه‌ی مجریّه، قوّه‌ی قضائیّه، قوّه‌ی مقنّنه، همه؛ حمایت از کار یعنی این، حمایت از کارگر یعنی این. همین مسئله‌ی واردات که اشاره کردند، مسئله‌ی بسیار مهمّی است، این همه هم تأکید شده، مقرّرات دولتیِ سفت و سختی هم برای آن گذاشته شده، بایستی در مقام اجرا با قاطعیّت اجرا بشود. خوشبختانه امروز -یعنی این روزها؛ از سال گذشته هم به ما این خبرها میرسید- کسانی هستند که دنبال جنس داخلی میگردند، [امّا] فروشنده به جای جنس داخلی، جنس خارجی را میدهد، میگوید این داخلی است! خلاف میگوید، دروغ میگوید؛ گاهی از این اتّفاقها می‌افتد. خب چیزی که در داخل تولید میشود، از لحاظ کیفیّت، بهتر از مشابه خارجی است، از لحاظ قیمت، کمتر از مشابه خارجی است. نباید بگذاریم با واردات بی‌رویّه، با برخی از سیاستهای غلط، این تولیدکننده‌ی داخلی دچار مشکل بشود؛ او که دچار مشکل شد، تولید میخوابد، کارگر بیکار میشود، کشور، نیازمند باقی میماند.

بارها افراد خیرخواه و دلسوز گفته‌اند و بنده هم تأیید میکنم که تحریم در موارد بسیاری به سود کشور است، به سود ملّت ایران است، این را افراد دلسوز و علاقه‌مند و مطّلع بیان میکنند. بله، تحریم یک مشکلاتی را ایجاد میکند؛ تحریم مبادلات بانکی، تحریم نفتی و غیره ممکن است یک مشکلاتی را به وجود بیاورد امّا در نهایت به نفع کشور است. یکی از مسئولین کشور میگفت که در یک جلسه‌ی خارجی، یک نفر از سیاستمداران خارجی به ما میگفت آقا! شما در دوران تحریم توانستید این همه سلاحهای مدرن تولید کنید؛ خیلی تواناییِ‌ شما بالا است؛ با اینکه تحریم بودید توانستید یک چنین کارهای بزرگی انجام بدهید؛ اگر تحریم نبودید، چه کار میکردید. این آقا میگفت: به او گفتم اگر تحریم نبودیم، این کارها هیچ کدام انجام نمیگرفت؛(۳) درست هم گفته. تحریم موجب میشود که ما به خودمان مراجعه کنیم، دنبال تولید [برای تأمین] نیازها از درون خودمان باشیم، ابتکارات خودمان را شناسایی کنیم، بشناسیم. من به شما عرض میکنم -شما کارگر هستید، کارگرهای سطوح بالا هستید، بسیاری از شما تحصیلات عالیه دارید- قدر بدانید این امکان تولید را، این امکان ابتکار را؛ و مسئولین هم باید این را قدر بدانند، مسئولین هم بایستی این را قدر بدانند.

خب دشمنان از طُرق مختلف علیه ملّت ایران و علیه انقلاب بزرگ ما و علیه نظام جمهوری اسلامی ما که فریاد عدالت را در دنیا سر داده و ملّتها را متوجّه خودش کرده [تلاش میکنند] و میخواهند این را به زانو در بیاورند؛ از طُرق مختلف تلاش کردند و نتوانستند، ناکام شدند؛ حالا به مسائل گوناگون اقتصادی پرداخته‌اند و میگویند میخواهیم فشار اقتصادی بیاوریم تا ایران را به زانو دربیاوریم. بدانند ملّت ایران در مقابل آنها به زانو در نخواهد آمد؛ این حرکت اخیر آمریکا هم همین ‌جور است.

اوّلاً تلاشی که اینها در زمینه‌ی نفت میکنند به جایی نمیرسد، ما آن مقداری که نیاز داریم، آن مقداری که لازم داریم، آن قدری که خودمان اراده کنیم، میتوانیم نفتمان را صادر کنیم؛ حالا آنها به خیال خودشان راه‌ها را مسدود میکنند امّا ملّت فعّال و مسئولین بیدار و هشیار اگر دامن همّت به کمر بزنند، بسیاری از بن‌بست‌ها را میتوانند باز کنند، این هم یکی از آنها است و قطعاً این کار را [میکنند]؛ بنابراین کار آنها به نتیجه نخواهد رسید؛ این یک.

دوّم، دارند دشمنی میکنند، بدانند این دشمنی آنها بی‌جواب نخواهد ماند؛ پاسخ این دشمنی را اینها خواهند گرفت، ملّت ایران ملّتی نیست که بنشیند تماشا کند علیه او توطئه کنند، علیه او کار کنند و او ساکت بنشیند.
 

ثالثاً، همان ‌طور که گفتم، ما اینکه هر چه کمتر به این شکل از فروش نفت وابسته باشیم را، قدر میدانیم؛ این خیلی بهتر است برای ما. مهم این است که ما در داخل به گوهر درونی خودمان آگاه بشویم، آشنا بشویم و بدانیم که توانایی‌های نیروی انسانی‌ در کشور ما و جامعه‌ی ما و منابع انسانی ما بسیار فراتر از آن چیزی است که امروز دارد نشان داده میشود.

جوانهای ما ابتکارات زیادی میتوانند بکنند، ما در طول این سالها این را نشان داده‌ایم، هم در قضایای تولید، هم در مسائل گوناگون اجتماعی، هم در مسائل سیاسی، هم در قضایای اقتصادی‌ای که آنها از اوّل انقلاب روی مسائل اقتصادی ما متمرکز شده‌اند؛ این پیشرفتهای گوناگون کشور، این سازندگی‌ها، این تلاشهای فراوان، همه در مقابله‌ی با حرکت دشمن اتفاق افتاده و انجام گرفته است. توانایی‌های ملّت ایران، توانایی‌های خیلی زیادی است. ما باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج کنیم؛ این روحیه‌ی نشستن و ثروت بادآورده را انتظارکشیدن باید از بین برود، این را نباید ترویج کنیم.

دستگاه‌های مختلف، صدا و سیما و دیگران باید متوجّه این معنا باشند که نوع کارهایی از قبیل کارهای بخت‌آزمایی را ترویج نکنند. همین آیاتی که این قاری محترم با لحن بسیار خوبی بیان کردند، اینها به ما درس میدهد: وَ اَن لَیسَ لِلاِنسانِ اِلّا ما سَعیٰ؛(۴) دستاورد واقعی و حقیقی انسان آن چیزی است که محصول سعی او و تلاش او باشد؛ این است. اینکه غذای پخته را جلوی انسان بگذارند، در دهان انسان بگذارند، این انسان را به جایی نمیرساند. آن جایی که ذهن انسان کار میکند، فکر انسان کار میکند، بازوی انسان کار میکند، همّت و اراده‌ی انسان کار میکند، آن است که انسان را، فرد را و جامعه را رشد میدهد. جوامعی هم که در دنیا از لحاظ مادّی رشد کردند، در اثر این تلاش رشد کردند؛ تلاش کردند و رشد کردند. خدای متعال وعده داده که به آن کسانی که برای دنیا هم کار میکنند و به فکر معنویّات و آخرت هم نیستند، کمک میکند تا در همان راهی که هستند بتوانند حرکت بکنند؛ باید تلاش کرد.
 

منتها نگاه ما فقط مادّی نیست؛ ما دنبال رفاه جامعه، رشد علمی جامعه، رشد مادّی جامعه، رشد فنّاوری جامعه هستیم امّا دنبال معنویّت جامعه و صلاح جامعه و عزّت جامعه و پیشرفت اخلاقی جامعه، دنبال اینها هم هستیم. ما اکتفا نمیکنیم به پیشرفت مادّی و این تلاش لازم دارد. و این تلاش، ممکن است؛ تحقّق آن، کاری است ممکن و بحمدالله شروع هم شده. من نگاه میکنم به مجموعه‌های گوناگون در سراسر کشور، اغلب هم جوان، اغلب هم تحصیلکرده، اغلب هم دارای انگیزه، انگیزه‌های معنوی، میبینم بحمدالله این حرکت شروع شده. اینکه ما گفتیم گام دوم، معنایش این است که همان انگیزه‌ای، همان حرکتی، همان همّت بلندی که توانست این کشور را بعد از سالهای متمادی از زیر لگد استعمارگران و مستکبرین خارج کند -که خیلی همّت بلندی لازم بود و ملّت ایران این همّت را با رهبری امام بزرگوار انجام داد- امروز [هم] وجود دارد برای اینکه بتواند یک حرکت عظیمی را انجام بدهد و ان‌شاءالله این حرکت عظیم به آینده‌ی روشن ملّت ایران منتهی خواهد شد و به توفیق الهی ملّت ایران به آن اوج و قلّه‌ی رفعت و عزّت از لحاظ مادّی و معنوی خواهند رسید. و این کار شما جوانها است؛ این کار جوانهای ما است و امروز جوانهای ما بحمدالله توانایی‌اش را دارند، انگیزه‌اش را دارند، رشد لازم فکری و بلوغ لازم فکریش را دارند، همّتش را هم دارند. دشمن البتّه از این عصبانی است، از این ناراحت است.

ملّت ما خوشبختانه ملّت یکپارچه‌ای هم هست؛ شما ملاحظه کنید، این قضیّه‌ی سیل که اتّفاق افتاد، کسی هم خیلی دعوت نکرد مردم را -ما یک وقتی در قضایای گوناگون اصرار میکنیم، دنبال میکنیم، مردم را دعوت میکنیم، این دفعه اصلاً نیازی به این نبود- مردم خودشان مثل سیل به سراغ سیل‌زده‌ها رفتند. حادثه‌ای که امروز در کشور اتّفاق افتاده در مقابل تهاجم این بلای طبیعی -که سیل یک بلای طبیعی بود- خود این حادثه یک حادثه‌ی عظیمی است، حادثه‌ی مهمّی است، بیش از حادثه‌ی سیل اهمّیّت دارد. جوانها از همه‌ی اطراف کشور راه افتادند رفتند، با محلّی‌ها و جوانهای محلّی همکاری کردند، کمک کردند، اموالی که اهدا کردند، کمکی که اهدا کردند، کمک جسمی‌ای که اهدا کردند، اینها خب چیزهای مهمّی است؛ این حوادث در کشور وجود دارد و همه‌ی اینها نوید‌دهنده‌ی یک آینده‌ی خوب است. دشمنان البتّه این را نمیتوانند ببینند و دارند تلاش خودشان را میکنند. من آن روز گفتم که این تلاشهای دشمن در واقع آخرین نفَسهای دشمنی دشمن است،(۵) امروز هم همین را تأکید میکنم و دشمن بالاخره از دشمنی خسته خواهد شد و ملّت ایران به توفیق الهی خسته نخواهد شد.

رحمت خدای متعال بر امام بزرگوار ما که این راه را در مقابل ما باز کرد، رحمت خدا بر شهدای عزیز ما که توانستند این امنیّت و استقلال را برای ما به وجود بیاورند، رحمت خدا بر شهدای طبقه‌ی کارگر که چه در دفاع ‌مقدّس چه در دورانهای بعدی و چه امروز، در همه‌ی میدانها بحمدالله حضورشان حضور فعّالی بوده، و رحمت و سلام و لطف الهی بر همه‌ی شما عزیزان. و سلام ما را هم به بقیّه‌ی برادران عزیز کارگرمان و خواهران عزیز کارگرمان برسانید.

والسّلام علیکم و‌ رحمة‌الله و برکاته

پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، آقای شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی گفت: کنترل واردات، اصلاح سیاستهای مالیاتی، استفاده از منابع بودجه عمومی برای بهبود تولید، راه‌اندازی نهضت مهارت‌افزایی، تلاش مضاعف برای بهبود فضای کسب و کار و تشکیل منظم کارگروه‌های رفع موانع تولید از جمله برنامه‌های دولت برای صیانت از اشتغال موجود و ایجاد اشتغال جدید است.

۱) در ابتدای این دیدار آقای محمّد شریعتمداری (وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی) گزارشی ارائه کرد.
۲) بیانات در جمع زائران و مجاوران حرم مطهّر رضوی (۱۳۹۸/۱/۱)
۳) خنده‌ی معظّمٌ‌له و حضّار
۴) سوره‌ی نجم، آیه‌ی ۳۹؛ «و اینکه براى انسان جز حاصل تلاش او نیست».
۵) بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در مسابقات بین‌المللی قرآن (۱۳۹۸/۱/۲۶)