سبقت از یاران پیامبر

قُلتُ‏ لِرَجُلٍ‏ مَن‏ اَصحابُ‏ النَّبیّ‏ (صَلَّى اللّهُ عَلَيهِ وَ آلِه) ــ قَالَ الاَوزاعیُّ: حَسِبتُ اَنا اَنَّهُ يُكَنّى اَبا جُمُعَةٍ ــ  حَدِّثنا حَديثاً سَمِعتَهُ مِن رَسولِ اللّهِ (صَلَّى اللّهُ عَلَيهِ وَ آلِه)(1)
شخص [عبداﷲ‌بن‌محیریز] فرصت پیدا کرده، دستش به یکی از اصحاب پیغمبر ــ که اوزاعی می‌گوید گمان می‌کنم این شخصی که از او نقل می‌کند، کنیه‌اش اباجمعه بود ــ رسیده و می‌خواهد استفاده کند؛ می‌گوید: یک حدیثی که از پیغمبر شنیدی را برای ما نقل کن.
قالَ: لَاُحَدِّثَنَّكَ حَديثاً جَيِّداً: تَغَدَّينا يَوماً مَعَ رَسولِ اللَّهِ (صَلَّى اللّهُ عَلَيهِ وَ آلِه) وَ مَعَنا اَبو عُبَيدَةَ بنُ الجَرّاحِ فَقُلنا: يا رَسولَ اللّهِ هَل اَحَدٌ خَيرٌ مِنّا، اَسلَمنا مَعَكَ وَ جاهَدنا مَعَكَ
آن صحابی گفت که یک حدیث خوبی برایتان نقل می‌کنم؛ یک روز مثلاً صبحانه یا ناهار در خدمت حضرت بودیم و غذا خوردیم؛ ابوعبیده که جزو رجال معروفِ دوروبرِ پیغمبر بود [حضور داشت و گفتیم:] شما کسی بهتر از ما هم می‌شناسید؟ اوّل که به تو ایمان آوردیم، اسلام را اختیار کردیم؛ بعد هم که با تو آمدیم و جنگ کردیم؛ بهتر از این چه میشود؟ شما کسی بهتر از ما را سراغ دارید؟ 
قالَ: بَلى قَومٌ مِن اُمَّتی يَأتونَ مِن بَعدِكُم فَيُؤمِنونَ بی
پیغمبر (صلّی اللّه علیه و آله) فرمود آن کسانی که به من ایمان می‌آورند، در حالی که من را ندیده‌اند، از شما افضلند. در دعای سمات می‌خوانید که «وَ آمَنّا بِهِ وَ لَم ‌نَرَهُ صِدقاً وَ عَدلاً» (2)؛  یعنی به پیغمبر ایمان آوردیم ــ «صِدقاً وَ عَدلاً» قید «آمَنّا» است ــ در حالی که پیغمبر را ندیده‌ایم. آن کسانی که آن وجود نورانی را ندیده‌اند، آن معجزات را ندیده‌اند، آن تأثیرِ نَفَس را ندیده‌اند، آن کسانی آن تجسّم توحید، تجسّم اخلاق، تجسّم فضیلت، تجسّم همه‌ آرزوهایی را که ممکن است به ذهنِ برترینِ انسان‌ها برسد ــ که رسول اکرم (صلّی ‌اللّه ‌علیه ‌و آله) بود ــ ندیده‌اند، در عین حال به او ایمان آورده‌اند و وظایف شرعی‌شان را انجام داده‌اند و جهاد در راه خدا هم کرده‌اند، معلوم است که از شما افضلند؛ درست است؛ مقتضای عقل و قاعده هم همین است. 

امام (رضوان ‌اللّه ‌علیه) فرمودند این کسانی که امروز هستند، از اصحاب پیغمبر، یا بالاترند یا کمتر نیستند؛(3)  واقعش همین است. آن جوانِ مؤمنِ مخلصی که از همه‌ لذّات زندگی، از همه‌ آرزوهای جوانی، از همه‌ شهوات، خواسته‌ها، از زندگیِ راحت، از پدر و مادر، از همسر، از فرزند چشم می‌پوشد، می‌رود در راه خدا جهاد [می‌کند] ــ حالا یا در جبهه‌های دفاع مقدّس، مثل آن دوران‌ها، یا در جبهه‌ دفاع از حرم، مثل زمان ما، یا دفاع از امنیّت، فرق نمی‌کند ــ از آن‌ها بالاترند. قدر این حالت را باید دانست؛ و قدردانی‌اش هم به این است که واقعاً و حقیقتاً آن جوری که از ما توقّع هست عمل کنیم؛ بخصوص ما عمّامه‌ای‌ها که خب مرجعِ دینِ مردم محسوب می‌شویم و دینشان را از ما می‌خواهند سؤال کنند، تقیّد به دین داشته باشیم. و اگر ماها از جهت تقوا و پرهیزکاری و ورع از محارم و بی‌رغبتی به جلوه‌های مادّیِ دنیا و زیبایی‌های دنیا و مانند این‌ها، تقیّد را به خودمان تحمیل کنیم و وادار کنیم خودمان را به این معنا، مسلّماً بهتر از آن‌ها هستیم. 

1.اَخبَرَنا اَبُو الحَسَنِ مُحَمَّدُ بنُ مُحَمَّدِ بنِ مُحَمَّدِ بنِ مَخلَدٍ قالَ: حَدَّثَنا اَبو جَعفَرٍ مُحَمَّدُ بنُ عَمرِو بنِ البَختَریِّ الرَّزّازُ اِملاءً فِی السَّنَةِ المُقَدَّمِ ذِكرُها قالَ: حَدَّثَنا سَعدانُ بنُ نَصرٍ قالَ: حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بنُ مُصعَبٍ القِرقِسانیُّ قالَ: حَدَّثَنا الاَوزاعیُّ، عَن اَسيدِ بنِ خالِدِ بنِ دُرَيكٍ، عَن عَبدِ اللّهِ بنِ مُحَيريزٍ قالَ: قُلتُ‏ لِرَجُلٍ‏ مَن‏ اَصحابُ‏ النَّبیّ‏ (صَلَّى اللّهُ عَلَيهِ وَ آلِه) ــ قَالَ الاَوزاعیُّ: حَسِبتُ اَنا اَنَّهُ يُكَنّى اَبا جُمُعَةٍ ــ حَدِّثنا حَديثاً سَمِعتَهُ مِن رَسولِ اللّهِ (صَلَّى اللّهُ عَلَيهِ وَ آلِه) قالَ: لَاُحَدِّثَنَّكَ حَديثاً جَيِّداً: تَغَدَّينا يَوماً مَعَ رَسولِ اللَّهِ (صَلَّى اللّهُ عَلَيهِ وَ آلِه) وَ مَعَنا اَبو عُبَيدَةَ بنُ الجَرّاحِ فَقُلنا: يا رَسولَ اللّهِ هَل اَحَدٌ خَيرٌ مِنّا، اَسلَمنا مَعَكَ وَ جاهَدنا مَعَكَ قالَ: بَلى قَومٌ مِن اُمَّتی يَأتونَ مِن بَعدِكُم فَيُؤمِنونَ بی.

امالی طوسی، مجلس چهاردهم، ص 391؛ «عبداﷲبن‌محیریز گفته است: به مردی از اصحاب پیامبر ــ که اوزاعی [از راویان این حدیث] گفته گمان می کنم که کنیه‌اش ابوجمعه بود ــ گفتم حدیثی از رسول خدا که خودت آن را شنیده باشی برایمان بگو. او گفت حدیثی خوب برایتان خواهم گفت: روزی با رسول خدا صبحانه می خوردیم و ابوعبیدة‌بن‌جرّاح هم با ما بود که گفتیم: آیا مردمانی بهتر از ما هستند، حال آنکه به تو اسلام آوردیم و به همراهت جنگیدیم؟ ایشان فرمود: آری! گروهی از امّتم پس از شما می‌آیند که [ندیده] به من ایمان می‌آورند.» 

2. مصباح المتهجّد، ج 1، ص ۴۱۹
3 .صحیفه‌ امام، ج 21، ص 410 (با اندکی تفاوت)